) حوزه اعتقادی :
طبق موازین و متون دینی مسلمانان و شیعیان موظف به شناخت و کسب معرفت هستند. معرفت به امام زمینه ساز معرفت و شناخت خداوند است چنان چه در دعای زمان غیبت می خوانیم ( امام صادق علیه السلام به زراره تعلیم نمودند ) :
اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی نَفْسَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی نَفْسَکَ لَمْ أَعْرِفْ رَسُولَکَ
اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی رَسُولَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی رَسُولَکَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَکَ
اللَّهُمَّ عَرِّفْنِی حُجَّتَکَ فَإِنَّکَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دِینِی
اى خدا تو مرا به خود شناسا کن که اگر تو شناسایم به خویش نفرمایى رسولت را نخواهم شناخت اى خدا تو رسولت را به من بشناسان و گرنه حجتت را نخواهم شناخت خدایا تو حجتت را به من بشناسان و گرنه از دین خود گمراه خواهم شد.
2) حوزه اجتماعی :
مهدویت فکر و اندیشه ای است که آثار اجتماعی فراوانی دارد. مهم ترین آن ها از بین بردن یأس و نا امیدی از پیکره اجتماع است. مهدویت یعنی امیدواری به آینده ای روشن و پیامی رها بخش به بشر سرخورده و ستم دیده و این که روزی یک مرد الهی خواهد آمد و آنچه مردم به آن امید دارند ، تحقق خواهد بخشید.
مسلمانان واقعی می دانند که شرع پاسخگوی نیاز های اوست و یک نظام اجتماعی سالم می تواند نیاز های مشروع او را تأمین سازد. نظامی بر پایه ی حق و عدالت و این امر ممکن نیست مگر با تشکیل حکومت اسلامی که شکل کامل آن در عصر ظهور حضرت اتفاق خواهد افتاد.
فیلسوف آلمانی (ماربین) می گوید : از جمله مسائل اجتماعی بسیار مهم که همیشه می تواند موجب امیدواری و رستگاری باشد همانا اعتقاد به وجود حجت عصر و انتظار ظهور اوست.
منجی گرایی تنها آموزه ادیان الهی نیست بلکه اکثر ادیان غیر الهی نیز بحث منجی و ظهور او را به اشکال مختلف مطرح داشته اند و همه به نوعی منجی خود را بر حق می دانند؛ با این همه اسلام توجه خاصی به این مقوله داشته و وجود بیش از 200 آیه از قرآن به وجود ظهور و دوران حکومت آن حضرت تفسیر و تأویل شده اند. هم چنین حدود 6000 روایات گوناگون از پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) درباره امام زمان مؤید اهمیت این مطلب است.
اعتقاد به وجود منجی مانع از تسلیم شدن است. تفکرات مختلف و نگرش های گوناگون اعتقاد به منجی ، باعث می شود که فرد منتظر به مبارزه با افکار و اندیشه های موعودگرایی و مهدویت غلط بپردازد.
3) حوزه سیاسی :
بشر امروز به نتیجه رسیده است که بسیاری از نظریات و تفکرات وی ناکام مانده و شکست خورده است. او می داند که بسیاری از ایسم ها و نگرش های فلسفی و اعتقادی اش نتوانسته راه گشای گرفتاری های بشریت باشد.
اگر مهدویت به خوبی تبیین شود، حرکت اسلامی در سراسر جهان جان می گیرد؛ چنان که انقلاب اسلامی ایران به عنوان زمینه و بستری مناسب برای انقلاب بزرگ امام مهدی (عج) شکل گرفت.
4) حوزه تاریخی :
مهدویت در راستای مسأله امامت و در امتداد نبوت و خاتمیت است. بنابراین چگونگی امامت از امام علی (ع) تا ولی عصر (عج) و عکی العمل مسلمانان درباره امامت (به طور عام) و مهدویت (به طور خاص) و نیز حوادث تاریخی در این زمینه می تواند از موضوعات مهم و حساس تاریخ اسلام به شمار می آید.
نکته :
در جامعه کنونی به دو صورت می توان با تفکرات غلط درباره مهدویت پرداخت :
الف) تعمیق ایمان مردم به امام زمان (عج)
ب) تبیین آثار و پیامد های مهدی باوری و انتظار
